Reclame Fossielvrij presents: Merchants of Doubt

Waarom zijn er midden in de klimaatcrisis nog volop fossiele reclames te zien die olie op het vuur gooien? Op 12 juni organiseerden wij een screening van de klassieker-documentaire Merchants of Doubt om antwoord te geven op deze vraag bij filmhuis LAB111 in Amsterdam. Na de film was er panelgesprek over de schade van fossiele reclame en de noodzaak voor een verbod op fossiele reclames met acteurs Anniek Pheifer en Sieger Sloot, Degrowth-expert Winne van Woerden, en GroenLinks-politicus Pieter Nijhof.

Als het aan ons ligt was dit de eerste screening van velen!

– Een verslag van Mannes Kocken.

Twijfel als wapen

Dankzij het thema, Hollywood Glam, waren er prachtige glitterjurken en smokings te bewonderen. Samen met een welkomstdrankje in de foyer van LAB111 zorgden dat ervoor dat de sfeer er vanaf het begin goed in zat. Dat was maar goed ook, want de documentaire Merchants of Doubt is pittig en geeft behoorlijk stof tot denken.

De film zet uiteen hoe schadelijke industrieën gebruikmaken van gewiekste PR-firma’s om de schade van hun producten te verbergen voor het brede publiek. Hierbij imiteren de verschillende industrieën elkaar. De documentaire is gebaseerd op het gelijknamige boek van Naomi Klein uit 2010.

Dezelfde strategieën die succesvol bleken om regulering te ontlopen voor de tabaksindustrie, zijn later ingezet om wetgeving te voorkomen of vertragen omtrent andere schadelijke industrieën, zoals chemicaliën, pesticiden en de fossiele industrie. Hierbij is twijfel hun grootste wapen: “discredit the science, disseminate false information, spread confusion, and promote doubt”. Door middel van deze tactiek is het mogelijk geweest dat er nog steeds mensen zijn die de klimaatcrisis in twijfel trekken of zelfs afwimpelen, ondanks dat de wetenschappelijke gemeenschap al geruime tijd eenduidig is over de ernst en urgentie van de klimaatcrisis. 

Martine Doppen en Mannes Kocken, beide van Reclame Fossielvrij. Fotografie door Laura Ponchel


Verschillende invalshoeken

Na de film zorgde een snelle energizer ervoor dat iedereen weer wakker was voor het aansluitende panelgesprek, gemodereerd door onze eigen Martine. Zij vroeg of de acteurs bewust kiezen voor commercials. Anniek vertelde dat ze een aanbod heeft afgeslagen om de stem van KLM te zijn – en hoe filmmakers in bredere zin een positieve rol kunnen spelen binnen de klimaatcrisis. Verhalen doen ertoe!

Winne van Woerden, die werkzaam is bij Oxfam Novib en het Post Growth Institute, zorgde voor een academisch perspectief op de ambitieuze Degrowth-theorie die steeds populairder wordt binnen de klimaatbeweging.

Pieter Nijhof, die namens GroenLinks in de gemeenteraad van Amsterdam zit, plaatste de discussie in de context van Amsterdams lokale politiek door te wijzen op de kunstmestproducent ICL die in Merchants of Doubt aan bod komt. Deze heeft ook een fabriek in Amsterdam Noord waarvan de schadelijke gevolgen duidelijk merkbaar zijn, bijvoorbeeld in de vorm van vervuilde grond en verhoogde metingen van longkanker in Tuindorp Oostzaan, aldus het raadslid. De verschillende perspectieven van de panelleden zorgden voor een gevarieerd, verhelderend gesprek.


Wij vonden de avond een groot succes en hebben uit verschillende hoeken vernomen dat het publiek het met ons eens was. We zouden dit type evenement graag opnieuw organiseren in andere gemeentes in Nederland, inclusief panelgesprek!

Wil jij een soortgelijke screening met ons organiseren in jouw gemeente? Neem dan contact op met mannes@reclamefossielvrij.nl

Lees hier meer over de campagne

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *


Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.