Onder de rook van de vervuilende petrochemische industrie floreert de natuur. Dat is in het kort de boodschap van de documentaire ‘Wild Port of Europe’, de openingsfilm van het Wildlife Film Festival Rotterdam die op 4 oktober 2022 in première ging. Zo’n 25 organisaties – onder wie jongeren, leerkrachten, wetenschappers, zorgverleners en psychologen – schreven een brief aan de directie met het verzoek om deze film, die gesponsord is door BP en Shell, te weren van het festival. Het AD Rotterdam plaatste de brief als opinie.
Wildlife Film Festival Rotterdam
T.a.v. de heer R. Lagerwaard, directeur
Amsterdam, 23 september 2022
Beste Raymond,
In deze tijd is belangrijker dan ooit dat de natuur gezien wordt. Daarom is het Wildlife Film Festival Rotterdam een belangrijk evenement waar tal van natuurorganisaties met veel plezier aan meewerken. Het biedt mensen verwondering, inspiratie en soms terechte bezorgdheid over de natuur die ons leven in stand houdt. Dat het festival voor een groot deel door vrijwilligers worden georganiseerd, voegt extra charme toe.
Als festival maken jullie echter keuzes. Jullie selecteren films die jullie de moeite waard vinden om te laten zien aan een publiek. Daarmee zenden jullie een boodschap de wereld in. En zeker met de keuze voor de openingsfilm, dat is het paradepaardje van het festival. Het is de film waarvan jullie zeggen: deze film moet iedereen zien. De openingsfilm krijgt de meeste aandacht in de pers en de meeste (prominente) bezoekers.
In een tijd dat het erop of eronder is voor het klimaat en de biodiversiteit, in een tijd waarin circa 1 miljoen dier- en plantensoorten mondiaal met uitsterven worden bedreigd, in een tijd waarin de ene klimaatramp de volgende opvolgt, hebben jullie als natuurfilmfestival een extra verantwoordelijkheid voor welke film jullie kiezen als openingsfilm. Jullie kiezen er echter voor de film ‘Wild Port of Europe’ op dinsdag 4 oktober als openingsfilm te programmeren. We vinden dat onbegrijpelijk en maken ons hier zeer grote zorgen over.
Wild Port of Europe: de definitie van Greenwashing
Wild Port of Europe is een natuurfilm over ‘de onverwachte rijkdom, veerkracht en dynamiek van de natuur’, tegen het decor van de meest vervuilende haven van heel Europa. De film volgt het leven van dieren in een landschap dat uit de grond is gestampt ten behoeve van de industrie die overal ter wereld de natuur ten gronde richt. De makers schrijven over deze film dat de natuur in de Rotterdamse haven ‘minstens zo rijk zo niet rijker’ is als de natuur in onze nationale parken. Ze spreken over een ‘ogenschijnlijke tegenstelling tussen industrie en natuur’. Het zal dan ook niemand verbazen wie de trotse sponsors zijn van deze film: BP en Shell. Deze mondiale vervuilers krijgen in ruil voor geld een reclameboodschap, die ook nog eens in de etalage wordt gezet door een gerespecteerd filmfestival voor de wilde natuur. Dat is een kadootje voor deze grote vervuilers. Wild Port of Europe is daarmee de definitie van greenwashing.
BP heeft zelfs een lespakket voor scholen aan de film verbonden. Met beelden van egeltjes tegen het decor van hun petrochemische fabrieken, glijdt BP de klaslokalen binnen. De impliciete boodschap die kinderen meekrijgen: ‘Misschien lees je in de krant slechte dingen over de fossiele industrie, maar onze industrie zorgt juist voor méér leven.’ Omdat het anekdotische beter blijft hangen dan het abstracte, is dit een gevaarlijke boodschap. Van een festival voor de natuur verwachten wij de urgentie die recht doet aan de ecologische crisis, in plaats van het legitimeren van de destructie van de fossiele industrie.
Meer doden door luchtvervuiling fossiele brandstoffen dan door tabak
Wereldwijd groeit de roep om een verbod op fossiele reclame en sponsoring, net als voor tabak. De fossiele industrie veroorzaakt immers net als de tabaksindustrie wereldwijd gezondheidsschade en sterfte. Jaarlijks sterven bijna 9 miljoen mensen wereldwijd alleen al aan luchtvervuiling door fossiele brandstoffen. Dat zijn meer doden dan door tabak. En die reclame is al lang verboden. Fossiele reclames geven de boodschap dat fossiele brandstof de norm is en houden zo het probleem in stand. Gelukkig beseffen steeds meer steden, kranten, musea, sportclubs en reclamebureaus dat de fossiele industrie hen decennia heeft gebruikt om – in ruil voor geld – in een goed blaadje te blijven staan bij de samenleving en politici. Steeds vaker weigeren ze daarom fossiele sponsoring en reclames waarmee de fossiele industrie het tempo en de koers van het klimaatbeleid naar haar hand probeert te zetten.
Van een festival voor de natuur verwachten we oog voor deze groeiende maatschappelijke beweging. En ook voor het eigen aandeel daarin. Daarom verzoeken we jullie om niet te openen met ‘Wild Port of Europe’ en te kiezen voor een van de vele andere prachtige films die op het programma staan. En de film in z’n geheel van het festival te weren. Die beslissing doet recht aan de urgentie van klimaatontwrichting en biodiversiteitsverlies en onderstreept daarmee het belang van jullie festival.
We hebben onze zorgen eerder met jullie gedeeld, maar kregen nul op het request. Daarom hebben we onderstaande organisaties gevraagd onze boodschap mede te ondertekenen.
We horen heel graag van jullie, met vriendelijke groet,
Andy Palmen, Greenpeace Nederland
Femke Sleegers, Reclame Fossielvrij / Social Tipping Point Coalitie
Ook namens:
Marjan Minnesma, Urgenda
Maurits Groen, duurzaam ondernemer
Sven Jense, Climate Cleanup
Mark Boode, Teachers for Climate
Katy Olivia van Tergouw, Stichting Stop Ecocide
Queers4Climate NL
Extinction Rebellion Nederland
Jacco Groen, documentairemaker, Stichting Springfilm
Daniëlle Hirsch, Both Ends
Commons Network
Scientist Rebellion Nederland
Aniek Moonen, Jonge Klimaatbeweging
Fridays For Future
Hiske Arts, Fossielvrij NL
Stichting Klimaatpsychologie
Donald Pols, Milieudefensie
Bas Oudenaarden, Stop Oliewinning Rotterdam
Vatan Hüzeir, Rotterdams Klimaat Initiatief
Extinction Rebellion Rotterdam
Inge Schepens, de Zorg voor Klimaat
Annemarie Bergsma, de Duurzame Verpleegkundige
Groen Pensioen, Cindy Coltman
Pers over Wild Port of Europe
- De Balie Kijkt: Wild Port of Europe – debat tussen Femke Sleegers (Reclame Fossielvrij) en Willem Berents (regisseur Wild Port of Europe)
- RTL4, Humerto Tan, 17-10-22: Willem Bertens en Melanie Kutzke over Shell-kritiek Wild Port of Europe
- Recensie Volkskrant, 19-10-22: Natuurdocumentaire over vervuilende Nederlandse havens doet aan greenwashing
- Recensie Parool, 20-10-22: In de natuurdocumentaire Wild Port of Europe schitteren de dieren en draagt de haven bij aan oplossing klimaatcrisis
- AD, 16-10-22: Felle kritiek op Nederlandse natuurproductie: bioscoopfilm zou aan greenwashing doen
- Rijnmond, 5-10-22: Natuurfilm over Rotterdamse haven krijgt kritiek van milieuorganisaties door medewerking BP en Shell