Op zaterdag 17 juni lanceert een groep zorgprofessionals een nieuwe campagne ‘Van wie is de lucht’ met een metersgroot – ter plekke gecreëerd – kunstwerk dat het effect van luchtvervuiling op de longen laat zien. Met hun actie roepen de zorgverleners de ministers Kuipers (VWS), Jetten (EZK) en Harbers (I&W) op tot een wet die fossiele reclames verbiedt, net zoals dat jaren geleden voor tabaksreclame is gedaan omwille van de volksgezondheid. De campagne wordt gesteund door 28 zorgorganisaties, waaronder Lovah, Buurtzorg Nederland en IFMSA NL. De actie vindt plaats op zaterdag 17 juni 2023, om 13 uur op de Lange Vijverberg [LET OP: DIT IS EEN GEWIJZIGDE LOCATIE] in Den Haag.
Fossiele brandstoffen maken ons ziek, nu en in de toekomst. En fossiele reclames verergeren dit. Op zaterdag 17 juni lanceren artsen, verpleegkundigen en andere zorgmedewerkers daarom hun nieuwe campagne genaamd “Van wie is de lucht?” waarin ze de politiek oproepen tot een verbod op fossiele reclames. De Colombiaanse kunstenaar Silvana Araoz-Fraser zal op een groot doek van 4 bij 4,5 meter een schildering maken waarin wordt weergegeven hoe schadelijk de verbranding van fossiele brandstoffen is voor onze gezondheid. Tweede Kamerleden en ambtenaren van de ministeries VWS, I&W en EZK worden uitgenodigd.
De zorg heeft een grote rol gespeeld in de totstandkoming van de zogeheten Convention for Tobacco Control, oftewel een tabakswet, die onder andere een verbod op het promoten van tabak omvat. Nu wil de zorgsector hetzelfde doen voor de fossiele industrie. “De druk op de zorg neemt door klimaatontwrichting nog veel meer toe”, legt Keera Jones (leidinggevende Klinische Farmacie Isla ziekenhuis Zwolle) uit. “Meer mensen zullen ziek worden door bijvoorbeeld luchtvervuiling, hittestress en nieuwe ziektes. Zolang er nog overal reclames hangen die fossiel vervoer en de fossiele industrie promoten, zijn zorgverleners aan het dweilen met de kraan open. Er zijn nu al tekorten in medicatie, maar het aantal astma-patiënten door luchtvervuiling neemt alleen maar toe. In 2021 kregen ruim 52.000 nieuwe patiënten de diagnose ‘astma’. In 2019 kostte deze aandoening de zorg meer dan 444 miljoen euro.” Een verbod op fossiele reclame is een logische, goedkope en preventieve beleidsmaatregel die morgen ingevoerd kan worden.
Annemarie Bergsma, verpleegkundige en een van de initiatiefnemers van de actie vertelt: “Fossiele reclames zijn bedoeld om mensen meer te laten vliegen, meer auto’s te laten kopen en het imago van vervuilende bedrijven te greenwashen Daardoor promoten en normaliseren ze fossiel gedrag en houden ze echte klimaatoplossingen tegen. Een verbod op fossiele reclames roept greenwashing door de fossiele industrie een halt toe en zorgt ervoor dat mensen bijvoorbeeld minder in de verleiding worden gebracht tot vlieg- en cruisevakanties en het kopen van SUVs, en draagt zo bij aan gezonde lucht en minder klimaatontwrichting.”
Luchtvervuiling is een invisible killer,, zo waarschuwen de zorgverleners. “Je ziet het niet, maar jaarlijks sterven hierdoor in Nederland 12 duizend mensen vroegtijdig en krijgen duizenden mensen astma en andere ziekten. Mensen die onder het bestaansminimum moeten leven worden het hardst geraakt omdat ze vaker in wijken wonen met slechte luchtkwaliteit. De grootste veroorzaker van luchtvervuiling en klimaatontwrichting is de uitstoot van fossiele brandstoffen. Dat wordt bevestigd door het nieuwe rapport van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) dat de desastreuze gevolgen van klimaatontwrichting op onze gezondheid beschrijft. De zorg wil dat de overheid de fossiele industrie dezelfde behandeling geeft als de tabaksindustrie, te beginnen met een verbod op alle reclame-uitingen van olie, kolen en gasbedrijven, vliegtuigmaatschappijen, fossiele auto’s en cruisereizen.
