Reclame Fossielvrij

Waarom mogen fossiele bedrijven ons nog steeds misleiden en verleiden met advertenties en marketing om meer fossiele brandstoffen te gebruiken?

Met dit burgerinitiatief vragen wij, burgers van Nederland, het parlement om een wet die fossiele reclame verbiedt en consumenten bij aankoop waarschuwt voor de schade van fossiele brandstof. Een ‘tabakswet’ voor de fossiele industrie.

Noodzaak voor een verbod

Gezien de urgentie om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5C, zijn maatregelen als ‘nudgen’, ‘stimuleren’ en ‘bewustmaken’ niet meer genoeg. Klimaatverandering bedreigt het leven op vele plekken op aarde. Ook wij, inwoners van een land dat grotendeels onder de zeespiegel ligt, hebben belang bij een snel afscheid van kolen, olie en gas. Toch verstevigen fossiele bedrijven hun positie met reclames waarin ze zich (veel) groener voordoen dan ze zijn. Ze zijn 98% fossiel en 2% schoon. Maar als je hun reclames ziet, krijg je de indruk dat het precies andersom is. Ook worden we vrijwel dagelijks lekker gemaakt met reclame voor vliegreizen en brandstofauto’s.

Het probleem met fossiele reclame

• het houdt fossiele brandstof ‘normaal
• het misleidt over de rol van olie- en gasbedrijven in het verergeren van de klimaatcrisis
• het verleidt om meer te vliegen of grotere benzineauto’s te kopen.

Oplossing: een verbod op fossiele reclame

Een reclameverbod voor fossiele brandstof (inclusief waarschuwing bij verkoop) is een no-regretmaatregel die:

• de vraag naar fossiele brandstof beperkt
• duidelijk maakt wat de schade is van fossiele brandstof
• greenwashing stopt
• ruimte biedt voor een duurzame markt
• de overheid helpt om haar klimaatdoelen sneller te bereiken.

Een verbod (restricties aan de aanbodzijde) is een normaal overheidsinstrument bij een ernstig gevaar voor de samenleving dat niet door de markt kan worden opgelost. Klimaatverandering is zo’n probleem.

Zelfregulering  is niet effectief gebleken om fossiele misleiding te voorkomen. Lang niet alle misleidende reclame leidt tot een klacht. Bovendien is een terechtwijzing van de Reclame Code Commissie altijd reactief. De misleiding of verleiding heeft dan al plaatsgevonden.

Een reclameverbod voor de fossiele sector is in 30 jaar klimaatbeleid nog nooit ter sprake geweest in de Tweede Kamer. Daarom zijn burgers nu aan zet en vragen wij om een ‘tabakswet’ voor de fossiele industrie.

Een ‘tabakswet’ voor de fossiele industrie beschermt (toekomstige) burgers tegen de schade van fossiele brandstof door verleiding en misleiding te voorkomen en duidelijkheid te bieden over de schade van fossiele brandstof.

Welke fossiele reclame wil het burgerinitiatief verbieden?

A. Een strikt reclameverbod voor fossiele brandstof en een waarschuwing voor (klimaat)schade op verkooppunten (gebaseerd op de Tabakswet)

Voor bedrijven die fossiele brandstof winnen, produceren en op de markt brengen, geldt een strikt verbod op reclame, greenwashing, (kinder)marketing, PR, sponsoring, branding, branded activities, lesmateriaal en give-aways door fossiele bedrijven. Dit komt neer op een verbod op gebruik van merk, logo en naam buiten de verkooppunten.

Op verkooppunten voor fossiele brandstof komt een waarschuwing over de schade van fossiele brandstof, bijvoorbeeld een waarschuwingssticker op de benzinepomp. Zo weet iedereen die op het punt staat om fossiele brandstof te kopen hoe schadelijk fossiele brandstof is.

Toelichting: Een strikt reclameverbod is nodig, net als bij de tabaksindustrie. De fossiele industrie weet al 30 jaar dat kolen, olie en gas gevaarlijke broeikasgassen uitstoten. En al 30 jaar is hun reclame en marketing erop gericht om dat te verhullen. De komende tien jaar willen fossiele bedrijven bijna met 40% groeien in olie en gas.

B. Een verbod op reclame-uitingen die verleiden tot schadelijke fossiele consumptie

Reclame-uitingen verleiden mensen tot keuzes die de klimaatdoelstellingen van de overheid verder uit zicht brengen. Bijvoorbeeld reclames voor vliegreizen en auto’s met een brandstofmotor. Anders dan bij A. geldt dit reclameverbod niet voor het bedrijf, merk en logo, maar alleen dat deel van hun producten en diensten dat fossiel is. Op die manier willen we bedrijven stimuleren om hun aanbod sneller te verduurzamen.

Bij verkoop van fossiel vervoer (vliegreizen, auto’s, brommers) komt een waarschuwing die kopers informeert over de schade van hun aankoop en hoe ze die schade kunnen beperken. Deze waarschuwing voorkomt ongeïnformeerde keuzes.

Een verbod op reclame is geen verbod op gebruik.