Is het geen tijd dat fossiele reclame wordt opgenomen in het klimaatbeleid om tot 60% emissiereductie in 2030 te komen? GroenLinks, PvdA, D66, ChristenUnie, Partij voor de Dieren en Volt dienden hierover samen een motie in. Op de dag van de stemmingen stonden wij met een kleine creatieve actie voor de deur.
Om alvast met de spoiler te beginnen: de motie werd niet in stemming gebracht omdat de partijen nog wilden wachten op een Kamerbrief. Het is goed nieuws dat minister Jetten de motie niet heeft ontraden. Hij liet het oordeel aan de Kamer. Dat laat zien dat het draagvlak voor een verbod op fossiele reclame groeit en een tabakswet voor de fossiele industrie steeds dichterbij komt!
Emissiereductie
Nog even over de inhoud van de motie die niet in stemming werd gebracht. Daarin vragen de partijen en een verbod op fossiele reclame op te nemen in de lijst van het interdepartementaal beleidsonderzoek (IBO), dat nagaat welke maatregelen bijdragen aan 60% emissiereductie in 2030. Met het huidige beleidspakket van het kabinet blijft de reductie volgens het Planbureau van de Leefomgeving (PBL) steken rond de 39 – 50%. Het kabinet kan het dus niet permitteren om beleidsmaatregelen te laten liggen.
Om een voorbeeld te geven van de kracht van reguleren van fossiele reclames op de emissiereductie: onderzoek van onder andere Greenpeace wijst uit dat reclames voor auto’s en vliegreizen zorgen voor een extra uitstoot van 44 tot 122 MTCO2e binnen de EU. Dit is een voorzichtige schatting, want de schade van reclames van oliegiganten als Shell, BP en Total zijn niet meegenomen in het rapport. Een verbod op fossiele reclames, heeft dus in werkelijkheid een veel groter effect.
Misleidende reclame
De schade van reclames voor oliegiganten zoals Shell, BP en Total – waarin ze bijvoorbeeld suggereren dat ze veranderen in groene bedrijven – is op een andere manier groot. Deze reclames zijn vooral gericht zijn op het instandhouden van de fossiele industrie, zodat zij zo lang mogelijk zo veel mogelijk olie en gas kunnen verkopen. Als deze reclames stoppen, verkleint de macht van de oliegiganten in de transitie. Dit vermindert emissies en zet de deur open naar daadkrachtig klimaatbeleid. Het effect van fossiele reclames zal zo een sneeuwbaleffect hebben, net als een verbod op reclames van tabak.
Zelfregulering
Minister Jetten raadde eerder aan het probleem op te lossen met zelfregulering en verwelkomde de reclamesector zelf een waarschuwing op klimaatschadelijke reclames te plakken. Maar zowel bij tabaksreclame en bij gokreclame is al gebleken dat zelfs een verplichte waarschuwing bij lange na niet voldoende is om schadelijk gedrag te ontmoedigen. Sterker nog, zo’n waarschuwingsboodschap blijkt uit onderzoek juist niet goed te werken en wordt door de industrie aangedragen om effectieve maatregelen, zoals een verbod, te voorkomen.
Kortom: we blijven knokken voor een verbod op reclame voor fossiel personenvervoer en de fossiele industrie.
Verbod fossiele reclame onthult het ware gezicht van olie giganten
Met greenwashing, misleidt de fossiele industrie burgers en beleidsmakers. Reclames waarin bedrijven zich veel groener voordoen dan ze zijn ondermijnen het urgentiegevoel (‘ze zijn er al goed mee bezig!’) en daarmee het draagvlak voor klimaatbeleid. De extreem groene reclames dienen ook een parallel doel: bedrijven zoals Shell presenteren zich in reclames als een betrouwbare partner en als onderdeel van de oplossing. Het probleem is dat beleidsmakers ze ook behandelen als onderdeel van de oplossing. Dus het klimaatbeleid wat dan wél wordt gemaakt pakt de fossiele industrie niet genoeg aan.
Verbieden we fossiele reclame, dan zien burgers eerlijke informatie over de klimaatcrisis. Daarmee vergroten we het draagvlak voor écht effectief klimaatbeleid.
Al deze extra uitstoot en vertraging in klimaatbeleid leidt tot een steeds heftigere klimaatcrisis. Zonder drastische aanpak van klimaatverandering lopen de kosten van de klimaatcrisis dit decennium wereldwijd op tot 1,44 biljoen euro per jaar, stellen 738 economen. De gevolgen van de enorme luchtvervuiling die gepaard gaat met fossiele brandstoffen zijn ook niet mals. Wereldwijd sterven 8.7 miljoen mensen per jaar aan de gevolgen van luchtvervuiling, in Nederland zijn dat er 12.000. Onderzoek ziet steeds sterkere verbanden tussen luchtvervuiling en dementie. In Nederland hebben 750.000 mensen het regelmatig benauwd door luchtvervuiling en is luchtvervuiling de oorzaak van 1 op de 5 kinderen met astma, het hoogste aandeel van heel Europa.