Bij een zitting van de Reclame Code Commissie vandaag deed luchtvaartmaatschappij KLM zijn uiterste best om de termen CO2ZERO en CO2-neutraal in zijn reclames te verdedigen. Dit naar aanleiding van de klacht die Eric Stam indiende samen met 80 anderen, waaronder wetenschappers, politici en vele bezorgde burgers. Stam vindt dat KLM moet stoppen zijn klanten te misleiden met slogans als “Be a hero, fly CO2Zero”.
Stam, die in het dagelijks leven docent is op een luchtvaartschool, ergerde zich aan de misleiding door KLM met het gebruik van termen als CO2-neutraal vliegen en CO2ZERO: “Dergelijke termen wordt doelbewust ontworpen, en verdedigd, om het gebruik van fossiele brandstoffen op peil te houden, zelfs aan te jagen en te normaliseren.”
Collectieve denken
KLM misleidt daarmee volgens Stam niet alleen consumenten, maar ook burgers: “Het beïnvloedt ons collectieve denken over de urgentie van de klimaatcrisis en de klimaatimpact van onze manier van leven. Zelfs politici en beleidsmakers worden erdoor beïnvloed.”
Ingewikkeld
KLM was met zes man sterk en met twee advocaten van Allen & Overy bij de behandeling van de klacht. KLM kwam als verdediging met veel documenten en cijfers om hun compensatieprogramma te onderbouwen. Een van hun conclusies: de indieners begrijpen de nuanceringen niet die KLM in de ‘bijsluiter’ of na de doorklik aan de termen CO2ZERO en CO2-neutraal geeft. De gemiddelde consument zou die wel begrijpen. Maar consumenten zien alleen de reclame-uiting, betoogde Stam. Een commissielid gaf aan het allemaal erg ingewikkeld te vinden, zelfs na het lezen van alle documenten.
Geen nieuwe bomen
Ook opvallend: Als KLM het de afgelopen jaren over CO2-compensatie had, ging het meestal over planten van bomen. Zoals ook in een filmpje van KLM-directeur Pieter Elbers die boompjes plant. Maar tijdens de behandeling van deze zaak blijkt de compensatie volgens KLM toch ineens niet om het planten van bomen te gaan. Na kritiek op het feit dat nieuwe bomen pas na langere tijd substantieel CO2 gaan opnemen, zegt KLM nu dat het alleen zou gaan om compensatie via certificaten van bossen die al 30 jaar oud zijn. Maar zoals Babette Porcelijn, mede-indiener en auteur van De Verborgen Impact, op de zitting aangaf: “Je kan niet 30 jaar doen over het compenseren van de uitstoot van één dag. Eigenlijk zouden de prijs voor de compensatie en het aantal bomen dan 11.000 keer zo hoog moeten zijn.”
Nooit 100% zeker
Daar komt nog bij dat, zoals Stam al eerder in zijn klacht betoogde, de uitstoot van het vliegtuig 100% zeker is. Het effect van de geplante bomen is dat nooit. Ook bomen die er al 30 jaar staan kunnen morgen ziek worden of afbranden. De schade van de uitstoot van CO2 is 100% zeker. Maar CO2-compensatie kan nooit dezelfde garantie bieden. Daarom oordeelde de Reclame Code Commissie dat Shell niet mag adverteren met termen als CO2-neutraal of CO2-compensatie.
De Reclame Code Commissie doet over vier weken uitspraak.
Lees de hele pleitnota van Eric Stam.
Stam en Porcelijn vertelden eerder over deze klacht in het tv-programma Kassa.
Stills uit een marketing-filmpje uit 2018 op het officiële YouTube-kanaal van KLM. CEO Pieter Elbers plant een boom en zegt dat ze dat jaar al 126.000 bomen hebben geplant. In de tekst eronder staat ‘The CO2ZERO programma also has its 10-year anniversary. The CO2ZERO program offers passengers the possibility to compensate for their share of CO2 emitted during their flight. KLM does this by planting trees, which store CO2 in them.’
Een gedachte over “KLM bij reclamewaakhond: Consument begrijpt best dat ‘CO2-neutraal’ niet echt CO2-neutraal is”