Waar eerst het logo van Marlboro op shirts stond, prijkt nu het logo van Gazprom, Ineos of Fly Emirates. In de topsport nemen fossiele vervuilers de rol over van tabaksfabrikanten, blijkt uit nieuw onderzoek van de Badvertising naar sportsponsorschappen. Vaak zijn de motieven politiek. Zo hangt Gazproms sponsoring samen met gaspijpleidingen zoals NordStream2.

Gazprom is de grootste aardgasleverancier ter wereld en voor meer dan de helft eigendom van de Russische staat. Als voetbalsponsor van de UEFA Champions League, de FIFA Worldcup en de voetbalclubs Zenit (Rusland), Schalke 04 (Duitsland), Chelsea (Verenigd Koninkrijk) en Red Star Belgrade (Servië) is Gazprom wekelijks zichtbaar in miljoenen Europese huiskamers.

Voetbalsponsoring vergroot acceptatie

Bekend maakt bemind. De veelvuldige zichtbaarheid vergroot de vertrouwdheid, acceptatie en legitimiteit van de Russische gasgigant. Belangrijke voorwaarden voor een bedrijf om zich staande te houden in een beweeglijke wereldwijde energiemarkt, waar Europa verscheurd wordt tussen Russische en Noord-Amerikaanse belangen.

Nord Stream 2 Gaspijpleiding

Gazprom verzorgt 40% van de Europese gastoevoer. Als de Nord Stream2-pijpleiding dit jaar gereed komt, wordt dat nog meer. Deze dubbele gaspijp loopt van Rusland naar Duitsland. Nederland, Duitsland en bedrijven als Shell en Uniper hebben grote belangen in Nord Stream 2. Deze pijpleiding staat dan ook centraal in de voetbalsponsoring van Gazprom.

“Buitenlandse sponsoring nodig”

“Wij hebben de buitenlandse sponsoring nodig om onze werkzaamheden in het buitenland uit te voeren”, aldus Serjei Fursenko die directeur was bij zowel Gazprom als de door Gazprom gesponsorde Russische voetbalclub Zenit.

Besluitvorming beïnvloeden

“Gazprom verkoopt geen gas aan consumenten, maar aan regeringen”, zegt ook de Franse denktank L’IRIS. Zo viel de sponsordeal met het Servische Red Star Belgrade samen met contracten voor de gaspijplijn South Stream. En de sponsoring van het Duitse Schalke 04 viel samen met de onderhandelingen met de Duitse overheid over de Nord Stream-gaspijpleiding onder de Baltische zee. Volgens L’IRIS dient de sponsoring van Schalke 04 om besluitvormers in Berlijn te beïnvloeden en om sociale steun te verwerven van het Duitse publiek.

Poetin

Het zegt genoeg dat Poetin er persoonlijk bij was toen het sponsorcontract getekend werd tussen Schalke 04 en Gazprom. Saillant detail: het was oud-bondskandelier Gerhard Schröder (SPD) die deze sponsordeal voorbereidde. Hij is een persoonlijke vriend van Poetin en ging in 2006 – na zijn politieke carriere – aan de slag bij Gazprom om te werken aan Nord Stream-pijpleiding.

Waarom sponsort Gazprom geen Nederlandse voetbalclub?

Ook de Nederlandse regering heeft jarenlang gelobby’d voor de Nord Stream 2. Nederland wil geld verdienen als gasrotonde van Europa. In dat licht verbaast het dat Gazprom nooit een Nederlandse club sponsorde. De sponsoring van Gazprom in het Nederlandse voetbal beperkt zich tot de Skybox van Ajax en een mislukte poging om Vitesse te sponsoren.

Zijn de gas-banden tussen de Nederlandse en de Russische regering wellicht al zo innig, zoals Follow The Money vandaag onthult, dat sponsoring van een Nederlandse voetbalclub niet eens nodig was voor Gazprom?

De sponsordeal met het Duitse Schalke 04 loopt af in 2022. De sponsordeal met UEFA Champions League loopt af in 2021.