De gemeenteraad van Amstelveen heeft een motie aangenomen om fossiele reclame in de buitenruimte uit te faseren. Het college moet van de raad in gesprek gaan met Global, de huidige exploitant van de reclames in abri’s en mupi’s (bushokjes en losstaande reclameborden). Ook moet het college onderzoeken of de gemeente in volgende aanbestedingen fossiele reclame contractueel expliciet kan weren.

Coalitie stemt verdeeld

De motie van de ChristenUnie, mede ingediend door GroenLinks, kwam met een 2/3e meerderheid door de stemming (22 voor, 11 tegen). In de gemeente, waar VVD de grootste is en een college vormt met D66 en PvdA, stemmen de coalitiepartijen zelden verdeeld. PvdA en D66 stemden voor. De VVD-fractie stemde tegen, op 1 raadslid na. Deze stemde per ongeluk voor de motie.

ChristenUnie: “Fossiele brandstof is een lokaal gezondheidsprobleem”

Burgerraadslid Herman van Veelen van de ChristenUnie over de reden om deze motie op te stellen: “Fossiele bedrijven weten heus wel wat ze doen, en ze geven niet voor niets rond de €50.000 per jaar uit aan buitenreclame in Amstelveen. Dat doen ze natuurlijk om ons méér fossiele energie aan te smeren. Dat staat lijnrecht tegenover de duurzame ambities van Amstelveen. Onze gemeente ligt onder de rook van Schiphol en wordt doorkruist door de A9. Fossiele brandstof is voor ons ook echt een lokaal gezondheidsprobleem, nog bovenop de wereldwijde klimaatcrisis. Dan is het logisch om deze reclame te weren, net zoals we dat al tijden doen met tabaksreclame.”

Wethouder adviseerde tegenstem

Wethouder Frank Berkhout (D66) adviseerde om tegen de motie te stemmen. Volgens hem is het weren van fossiele reclame juridisch niet houdbaar. Hij verwees daarbij naar een brief van minister voor Klimaat Rob Jetten. De minister reageerde in die brief op een rapport van gedragswetenschappers die een verbod op fossiele reclame essentieel noemen. Juristen van de UvA hebben de meeste bezwaren van minister Jetten weerlegd. Jetten ziet problemen met onder andere de definiëring van ‘fossiel’. Maar ook op lokaal niveau kan een gemeente invulling geven aan die definitie. In de motie van ChristenUnie is sprake van een duidelijke afbakening: ‘reclame door de fossiele industrie (bedrijven die primair werken in de kolen- en oliesector), reclame voor vervuilende reizen (vliegen, cruises) en reclame voor vervuilend vervoer (auto’s met een fossiele brandstof motor)’.

Ook zei de wethouder dat spreken met exploitanten geen nut zou hebben, omdat uitsluiten van fossiele reclame een zodanig wezenlijke verandering van het contract zou betekenen dat dit per direct opengebroken zou moeten worden. Juristen van consultancybureau Eiffel oordeelden echter anders in een advies aan gemeente Utrecht: “Afspraken over het weren van een bepaald type reclame is niet zo ingrijpend dat er sprake is van een andere opdracht. Er kunnen dus binnen de huidige concessie afspraken worden gemaakt over het weren van fossiele reclame.”

D66: “Invloed reclame op gedrag groter dan gedacht”

D66-raadslid Maarten de Haan is wel voorstander van het weren van fossiele reclames in zijn gemeente: “Het is belangrijk om fossiele reclame uit te bannen omdat enerzijds de invloed van reclame op gedrag groter is dan vele mensen zich realiseren en anderzijds er bedrijven zijn die een verkeerde indruk geven over de fossiele voetafdruk van hun organisatie.”
De gehele D66-fractie stemde voor de motie, net als PvdA, SP, lokale partij Burgerbelangen Amstelveen en mede-indiener GroenLinks.

“Geen rechts-links onderwerp”

Reclame Fossielvrij is blij met de Amstelveense motie: “Dit laat zien dat ook in een gemeente waar een rechtse partij de grootste, stappen mogelijk zijn. De wetenschap is duidelijk: we moeten van fossiele reclames af voor de transitie naar een duurzame samenleving. Deze reclames ondermijnen gemeentelijk klimaatbeleid en schaden de gezondheid van inwoners. Het zou dus ook geen rechts-links onderwerp moeten zijn. Zolang er nog geen landelijk verbod is, is het aan gemeentelijke politici van alle partijen om hun inwoners te beschermen door fossiele reclames te weren.”

De raadsvergadering is terug te kijken op de site van de gemeenteraad van Amstelveen. De behandeling van de motie begint bij 46:30 minuten.

Gemeentes in 2023

Weten welke gemeentes vorig jaar stappen namen om fossiele reclames uit het straatbeeld te krijgen? Lees dan het bericht over gemeentelijke fossiele reclameverboden in 2023.