Het Rijksmuseum Boerhaave in Leiden heeft per 1 januari 2022 gebroken met hoofdsponsor Shell. Ook de pr-uitingen van de oliemultinational zijn daarmee verdwenen uit het educatief museum. Fossielvrij Onderwijs en XR Leiden zijn tevreden met dit resultaat van hun campagnes. “Het Rijksmuseum Boerhaave heeft aan al onze eisen voldaan. Het museum is weer schoon en niet langer besmet met Shell.”
Op het bord met sponsors van het Rijksmuseum Boerhaave staat de naam van Shell niet langer vermeld als ‘hoofdsponsor’. Marjan van Loon is niet langer ambassadeur van het museum. En de video waarmee het museum een ‘greenwashende’ Marjan van Loon op hetzelfde voetstuk plaatste als Nederlandse Nobelprijswinnaars is uit de permanente collectie over 100 jaar spraakmakende wetenschap verwijderd. Eerder verdween Rein Willems (ex-Shell CEO van Shell Nederland en klimaatontkenner) al uit de Raad van Toezicht van het museum. Hiermee heeft Rijksmuseum Boerhaave voldaan aan alle eisen van Fossielvrij Onderwijs en XR Leiden.
“Besmet met Shell”
Beide groepen voerden campagne tegen de sponsoring van Shell en de invloed die de oliemultinational daarmee kocht op de permanente collectie. Fossielvrij Onderwijs zette het probleem in 2019 op de kaart met een opinie in de Volkskrant: Boerhaave laat zich gebruiken als verleningstuk van de marketingmachine van Shell. Dit leidde tot Kamervragen en raadsvragen in Leiden. XR Leiden deed in de loop der jaren verschillende acties bij het museum. Beide groepen voerden samen met Code Rood een succesvolle actie “Besmet met Shell” tijdens de opening van de tentoonstelling ‘Besmet’ door koning Willem-Alexander. Na die actie volgde een gesprek waarin de directeur van het museum, Amito Haarhuis, de relatie met Shell verdedigde.
Onderzoek
XR Leiden en Fossielvrij Onderwijs noemen het opvallend dat de Shell-video is weggehaald uit het museum nadat het partnership met Shell is beëindigd, terwijl directeur Haarhuis beweerde dat Shell geen invloed had op de exposities. “Dit bewijst dat sponsors toch invloed uitoefenen op de inhoud van musea.” Wetenschappers van de Universiteit Utrecht publiceerden in 2021 een onderzoek naar de invloed van fossiele sponsoren op de inhoud van de expositie van het Boerhaave en twee andere musea. In hun exposities “zie je dat bedrijven zich willen profileren als de brengers van moderniteit. En dat de fossiele industrie nu eenmaal nodig is om economisch te groeien.”
