Het duurzaamheidsfestival Springtij op Terschelling wordt van oudsher gesponsord door de gasindustrie. Ook in 2021 waren er meerdere fossiele sponsors. Toen wij werden uitgenodigd om er te spreken, wisten we wat ons te doen stond: Springtij oproepen om te breken met fossiel! Dankzij een flitsactie samen met onder andere Milieudefensie is het hoge gasgehalte van Springtij nu voor iedereen zichtbaar. De vraag is: heeft Springtij in 2022 nog fossiele partners?S

Een verslag

Een feestje van de industrie. Fossiele sponsors. Dure lobby. Ons kent ons. Dealtjes smeden tussen industrie en hoge ambtenaren. Dat waren onze associaties bij Springtij.

Gas-sponsors en boren onder de Wadden

Maar toen kregen we een uitnodiging om er in een deelsessie te spreken namens de Social Tipping Point Coalitie. “We komen alleen als we de fossiele sponsors ter sprake kunnen brengen”, zeiden we. De kritiek was bekend, hoorden we, en we waren welkom.

We gingen eens informeren bij anderen die waren uitgenodigd om te spreken op Springtij: hoe voel jij je bij de fossiele partners/sponsors van Springtij, zoals de fossiele branchevereniging Nogepa, die niet kunnen wachten om de gasboor opnieuw in het werelderfgoed van de Waddenzee te zetten?

De reacties waren stuk voor stuk opgelucht. Blij om de eigen bedenkingen bij Springtij te kunnen delen en blij om een statement te kunnen maken.

Want al sinds de allereerste editie in 2009/2010 wordt Springtij gesponsord door de olie- en gasindustrie. Springtij is zelfs opgericht om de gasbelangen in de Wadden te dienen. Wouter van Dieren lobbyde betaald voor Tulip Oil om het verzet op Terschelling te breken. Tulip Oil (onlangs overgenomen door Kistos) sponsorde het eerste Springtij Festival.

Verzet tegen fossiele sponsors

Er is al jaren verzet tegen de sponsors van Springtij, maar vooral achter de schermen. Zo zijn er kopstukken uit de duurzame wereld die steevast weigeren om naar het festival te gaan. Ook waren er kopstukken die jarenlang van de partij waren, maar alsnog besloten om voortaan weg te blijven vanwege de sponsors.

De directie en de raad van bestuur van Springtij zijn hiervan op de hoogte. Maar veel deelnemers en vrijwilligers van het duurzaamheidsfestival hadden geen idee over het gasgehalte. Dat is na dit jaar anders, dankzij een gezamenlijke flitsactie van onder andere Milieudefensie, Both Ends, StopEcocide en ons. 

Key note speakers tegen fossiele sponsors

Na Springtij 20211 kan niemand meer om de fossiele sponsors heen. We riepen enkele keynote op om voor een volle zaal vraagtekens te zetten bij die sponsors. Op elke dag was er een key note speaker die het probleem van de gassponsors aankaartte. Juist omdat deze prominenten door Springtij en door de nabestaanden van Wubbo Ockels op het podium waren gehesen, kon de organisatie ons niet wegzetten als “activisten, die ook hun rol hebben.” 

Op de eerste dag sprak schrijver en journalist Sander Heijne over de fossiele sponsors. De tweede dag gebruikten de winnaars van de Wubbo Ockels Nova Zembla-prijs – Nine de Pater en Laurie van der Burg – hun tijd op het podium om een statement te maken over Springtij en gas. Tot slot gaf Jojo Mehta op de laatste dag Springtij een veeg uit de pan vanwege het gasgehalte.

Ook vroegen we (oud-)sprekers van Springtij om een brief te ondertekenen waarin we oproepen om te breken met fossiele sponsors. Onder andere Joos en Hendrik-Jan Ockels tekenden, net als Marjan Minnesma, Maurits Groen, Kadir van Lohuizen, Louise Vet, Roos Vonck, Andy van den Dobbelsteen, Pieter Pauw en Reint Jan Renes.

“Relatietherapie met de industrie”

Springtij reageerde op de kritiek door uit te leggen dat Springtij er is voor de “de dialoog” omdat het altijd belangrijk is om in gesprek te blijven. Dat klinkt vertrouwd en aangenaam. Maar is een gesprek altijd de beste manier, vooral als je niet te maken hebt met mensen, maar met multinationals? 

Zo was er op Springtij een sessie waarin de industrie het vertrouwen van de samenleving probeert te hervinden met de naam “Relatietherapie met de industrie”. In groepjes van zes gingen deelnemers mee met Shell, Exxon, Tata en andere grote vervuilers. De industrie wilde weten hoe ze subsidie konden krijgen voor carbon capture and storage. Anderen wilden weten wat ze moesten doen om hun communicatie te verbeteren (niet hun daden). 

Dialoog kan ook gevaarlijk zijn. En averechts werken. Een gesprek is altijd in het voordeel van de partij met veel geld die de status quo verdedigt. Want bij een gesprek hoort beleefdheid, een middenweg en er samen uitkomen. 

Hoe werkt Springtij met partners?

Springtij noemt sponsors ‘partners’, omdat Springtij deze betalend partners ook inspraak geeft op het programma en de koers van het festival. Eventuele partners kunnen zich aanmelden, maar de organisatie van Springtij nodigt ook actief (fossiele) bedrijven uit om partner te worden, bleek uit een gesprek met de directie. Hoe meer geld een partner/sponsor neertelt, hoe meer invloed op het programma.

De toegangsprijzen tot Springtij beginnen bij 1.100 euro voor NGO’s en dat is nog zonder verblijfskosten. Die prijzen zijn dusdanig hoog dat vooral gevestigde bedrijven die hun sporen hebben verdiend in de fossiele economie in grote getalen aanwezig (kunnen) zijn. Ook zijn er altijd politici, bestuurders en veel (hoge) ambtenaren van het Ministerie van EZK.

• 

•